GÜNÜN YAZISI çocuklar neden saldırganlaşır? bunun çözüm yolları nelerdir?
Hemen her ebeveynin çocuklarında görmesi muhtemel olan davranış bozukluklarından biri de saldırganlıktır. Hemen her ebeveynin çocuklarında görmesi muhtemel olan davranış bozukluklarından biri de saldırganlıktır. Çocukların saldırgan davranışlarda bulunması, üstesinden kolayca gelinebilecek bir davranış bozukluğu olarak bilinmektedir. Bazı çocuklar davranışlarıyla saldırganlıklarını açıkça sergiler. Çocuklardaki saldırganlaşma; Çocuğun akranlarına ya da çevresindeki diğer insanlara vurması, bir şeyler fırlatması yani zarar vermeye çalışmasıdır. Çocuklardaki saldırganlaşma davranış bozukluğunu bu anlamda ikiye ayırmak mümkündür. İlki; çocuğun, kendi dışındaki varlıklara fiziksel zarar vermeye çalışmasıdır. İkincisi ise; çocuk davranış bozukluğu sonucu olarak başkalarına fiziksel zarar vermek yerine oyuncakları kırmak, düşmanca oyun oynamak şeklinde tanımlanabilir. Çocukların bu tür davranışları hangi sıklıkla ve ne düzeyde yaptığı önemlidir. Özellikle küçük çocukların büyük kısmında bu tarz hareketler gözlenebilir ancak çocuklar bu tür davranışlarını sürekli tekrarlamaları halinde anne babalara, bunun önlemini almak için harekete geçmek düşüyor. Saldırganlık küçük çocuklarda normal bir tepki biçimidir Saldırganlık, çoğu zaman çocuğun, güvenlik, mutluluk ya da başka bir gereksiniminin şekil değiştirerek başka bir biçimde ortaya çıkmasıdır. Küçük çocuklarda normal bir davranış şekli olan saldırganlık, ileri boyutlara yükselmeye başladığında önlem alınmaya muhtaçtır. Saldırgan çocuk Devamlı ve aşırı bir biçimde saldırgan olan çocuk; sinirli, anlaşılmaz, eyleme hazır ve aşırı geçimsizdir. Bu tür çocukların ilişkileri gergin ve devamlı sürtüşme üzerindedir. Çok çabuk sinirlenir ve kavgaya başlayabilir. Saldırganlaşma davranış bozukluğunu gösteren çocuklar, bütün kuralları yıkmaya, bütün sınırları zorlamaya çalışır. Hiçbir şeyi dinlemez bundan dolayı da çoğu zaman ceza görür. Ancak, ebeveynin fark edemediği şudur ki, saldırgan davranış bozukluğu olan çocuklar cezadan etkilenmezler. En ufak anlaşmazlıkları dahi kuvvet yoluyla çözmeye çalışırlar. Saldırgan çocukların tepkileri ölçüsüzdür. Öfkelerini yenemezler ve sürekli kendilerini haklı çıkarma uğraşı içinde olurlar. Evde, okulda, misafirlikte ya da sokakta devamlı sorun ve problem oluştururlar. Sürekli bir çatışma içerisindedirler. Saldırgan davranış bozukluklarının nedenleri 1)Çocuğun, ebeveyn tarafından sert ceza, anlayışsızlık ve şiddet görmesi… Buna nazaran yeterli ilgiyi aile ortamından alamaması. 2)Çocukların, bazı saldırgan davranışlarının ebeveynler tarafından övülmesi, çocuğun ödüllendirilmesi ve şımartılmayla teşvik edilmesi. 3)Çocuğun, televizyon ya da internet araçlarından şiddete yönelten olumsuz etki alması. 4)Ebeveynin tutumlarının olumsuzluğu ve aile içi iletişim eksikliğinin oluşması. 5)Fizyolojik rahatsızlıklar dışında, son saldırgan davranış bozukluğunun nedeni de çocuğun anne-babasından dayak yemesi. Saldırgan davranış bozukluğu nasıl önlenir? 1)İlk dikkat edilmesi gereken hiç şüphesiz, anne-babanın saldırganlık hususunda çocuğa örnek rol olmamaları gerekir. Evde saldırganlıkla tanımlanabilecek davranışlar gören çocuk, saldırganlığa yönelecektir. Şiddetin, bir çözüm aracı olduğunu gören çocuk hiç tereddütsüz, saldırgan tavırlarını artıracaktır. 2)Çocuğun saldırgan davranışları ödüllendirilmemeli, ailesinde bu konuda yumuşak bir yaklaşım olmamalıdır. Yaptıklarının anne-baba tarafından istenmeyen bir davranış olduğu çocuğa hissettirilmelidir. 3)Saldırgan davranış bozukluğu olan çocukların, saldırganlaşmalarını bastırmak için dayaktan oluşan bir ceza yöntemi kullanılması kesinlikle çocuğun davranış bozukluğunu artıracaktır. Dayak, çocuğun yaptığı yanlıştan vazgeçmesini hemen sağlayacaktır ancak çocuğun içinde derin düşmanlık duyguları da geliştirecektir. Uzmanların belirttiklerine göre ebeveynler böyle durumlarda ‘ben’ dilini kullanmalıdırlar. ["Senin böyle yapmana çok üzüldüm"] 4)Çocuğa yaşına uygun olarak sosyal sorumluluklar ve görevler vermek gerekir. Bununla birlikte, çocuğun yaptığı kötü davranışın dezavantajları ona gösterilmeli, yaptığının kötü olduğu ikna edici bir dille anlatılmalıdır. 5)Saldırgan davranış bozukluğu gösteren çocuk, gergin ve sinirliyken kesinlikle kendisiyle tartışılmamalıdır. Tamamen sakinleşmesini beklemeli ve daha sonra davranışının yanlışlığı ile ilgili kendisi ile konuşulmalıdır. 6)Çocuğun dışarıda oynamasına izin verme, davranış bozukluğu olan çocuğun gerilimini azaltır ve çocuğa biriken enerjisini atma imkânı sağlar. Bunun yanı sıra, futbol, basketbol ya da masa tenisi gibi herhangi bir sportif faaliyetlerle de gelişiminin tamamlanması devam ettirilebilir. 7)Saldırgan davranış bozukluğu, diğer çocukların hayatlarını tehdit etmedikçe, bu davranış bozukluğunun üstünde çok durmamak daha yerinde olacaktır. 8)Çocuk, saldırgan modellerle karşı karşıya getirilmemelidir. Çocukların, televizyonun yaydığı şiddet ve saldırganlık temasını görmemesi gerekir. 9)Anne – babalar, çocuğun olumlu davranışını pekiştirmeli ve ödüllendirmelidir. Yani, kavga etmeden oynadığında bu davranışını sözel olarak ödüllendirme. 10)Çocuğunuzun empati kurmaya çalışmasını sağlamaya çalışmak gerekir.